اختلالات خواب

اختلال خواب چیست و چگونه درمان می شود؟
گاهی عواملی پیش می‌آیند که الگوی طبیعی خواب ما را تحت تأثیر قرار می‌دهند. عواملی مانند اضطراب، بیماری، هیجانات بالای مثبت یا منفی و یا استفاده از لوازم خواب نامناسب و یا دمای نا مناسب اتاق خواب می‌تواند خواب ما را دچار مشکل کند. اگر این بی‌خوابی‌ها و یا سایر اختلالات خواب موقت باشد مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند؛ اما برخی از این اختلال‌ها به حدی جدی هستند که در عملکرد طبیعی جسمی، روحی، اجتماعی و عاطفی ما تداخل ایجاد می‌کنند. در اینجا به بررسی اختلالات خواب یا خواب‌پریشی، عوامل ایجاد و درمان آن خواهیم پرداخت.

اختلال خواب چیست؟

اصطلاحا به شرایطی گفته می‌شود که کیفیت، زمان یا مدت‌زمان خواب را تحت تأثیر قرار می‌دهد و بر توانایی عملکرد فرد در هنگام بیداری تأثیر می‌گذارد. این اختلالات می‌تواند سایر مشکلات پزشکی را تشدید کنند، و یا زمینه‌ساز ابتلا به مشکلات روحی-روانی باشند مانند احساس افسردگی و انواع اختلالات اضطرابی و یا تشدید نشانه های این اختلالات
 (Sign of disorders)در این افراد بیشتر کند.
همچنین می تواند عصبی شدن زود هنگام و احساس خستگی و کسل بودن در طول روز ایجاد کند.

علت اختلالات خواب چه چیزهایی می تواند باشد؟
تکرر ادرار شبانه
علاوه بر افسردگی واختلالات اضطرابی که در مورد آن صحیت شد.مواردی دیگری نیز سبب اختلال خواب می‌شوند که درباره ی آن صحبت شد.علت اختلال خواب، خصوصاً در کودکان تکرر ادرار شبانه است. تکرر ادرار می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود؛  مانند ترس، استرس، عدم تعادل هورمونی، مصرف مایعات و فوبیای تاریکی می‌تواند سبب ایجاد تکرار ادرار در کودکان و بزرگسالان شود. همچنین در بعضی از شب ادراری در بزرگسالان و کودکان نیز می تواند موجب اختلال در خواب شود.

مشکلات تنفسی و آلرژی

انواع آلرژی‌ها و مشکلات تنفسی مانند سرماخوردگی و عفونت‌های دستگاه تنفسی، می‌توانند مانع خوابیدن شوند. این بیماری‌ها تنفس را در هنگام خواب دچار مشکل می‌کنند و فرد دچار مشکل می‌شود.یکی از انواع اختلالات خواب اختلال آپنه (sleep apneaدر خواب است که باعث توقف یا کاهش تنفس برای  مدتی کوتا اما در دفعات زیاد در طول خواب میشود که هر وقفه تنفسی میتواند چند ثانیه طول بکشد. به خصوص در افرادی که مشکلات تنفسی دارند یا از داروهایی مانند داروهای آرامیخش مثل دسته داروهای بنزودیازپین ها(مثل آلپرازولام؛دیازپام؛برخی از داروهای فشار خون که باعث کندی ریتم تنفس در بدن میشود) میتواند سبب خستگی در طول روز خواب آلودگی و احساس خواب در طول روز و در صورت خیلی حاد و شدیذ تر خفگی در خواب شود.
که برای کاهش و پیشگیری از آن به چندین مورد می توان اشاره کرد.
-رژیم غذایی مناسب و کم چرب
-جک آپ کامل پزشکی  برای اطمینان از نداشتن مشکلات تیروئید و لوزه متورم و...
-استفاده کردن از دستگاه رطوبت ساز در اتاق خوابتان و همچنین شست و شوی هقتگی ملحفه  با آب گرم و خشک کردن آن با هوای گرم
-استفاده از لوازم خواب مناسبی که طبی و ضد آلرژی باشد . یکی از مهم ترین عناصر اتاق خواب تخت خواب به عنوان جایگاه اصلی استراحت ما است و یکی از اساسی ترین رکن ها این است از تخت خواب و به خصوص تشک هایی استفاده کنید که از اصلت کالا و اصالت برند آن ها مطمعن باشیم بخصوص تشک هایی از برند های خوش خواب رویال و رویا که علاوه بر اصالت و راحنی خواب شما را تضمین میکنند و علاوه بر آن با افزایش میکروب , قارچ و باکتریها در محیط های زندگی ما و به دلیل دیده نشدن با چشم به تدریج سلامت ما به خطر می افتد . یکی از محیط های مهم در زندگی ما محیط خواب است . چرا که ساعتها داخل آن به استحراحت میپردازیم و گاها ممکنه با پوست ما تماس مستقیم داشته باشد . کم کم تشک خواب , محلی برای زندگی میلیون ها و شاید ترلیونها موجود ریزی باشد که از سلول های مرده بدن شما تغذیه میکنند و ممکنه از طریق بینی , گوش و یا پوست وارد بدن شما شوند .
برای جلوگیری از انباشت این جانواران که باعث آلرژی و تشدید مشکلات تنفسی میشود با چشم غیر مسلح دیده نمیشوند , پیشنهاد میشود از محافظ تشک آنتی باکتریال استفاده کنید , ضمن ایجاد محیط امن بهداشتی از نفوذ هر گونه مایعات به تشک بصورت قطعی ممانعت به عمل آورده اید.

 التهاب و درد مفاصل

التهاب و درد مفاصل، سبب می‌شوند تا فرد نتواند به‌راحتی بخوابد. به‌عنوان مثال، افرادی که مبتلا به آرتروز یا درد هستند خواب راحتی ندارند. شایع‌ترین دردهای شبانه مزمن شامل خستگی بیش از حد، آرتروز، فیبرومیالژیا، کمردرد، سردرد و التهاب روده هستند که استفاده از  تشک خواب شاپ مدل ارتوپدیک و ارتوپدیک مموری و تشک دریم لند فول ارتوپدیک مدل لیلاک میتواند بسیار بسیار کمک کننده میباشد. به خصوص برای افرادی که
برای افرادی که به پشت و بر روی کمر می خوابند این تشک ها بهترین انتخاب است, از این جهت که سطحی صاف و همواره را فراهم آورده و ستون فقرات و استخوان های کمر را در وضعیتی استاندارد قرار می دهدو برای افرادی که دچار آسیب های جدی شده باشند ,تشک های خیلی سفت را برای مدتی مشخص ,به عنوان نوعی از درمان استفاده می کنند.
استرس و اضطراب
اضطراب و استرس که پیش تر راجع به آن صحبت شد باعث می‌شوند فرد نتواند به‌راحتی بخوابد. استرس و اضطراب علت اختلال خواب در اغلب افرادی است که در روز تنش زیادی را تحمل می‌کنند یا فشار زیادی بر آن‌ها واردشده است که برای کاهش این مسئله می توان از بالش آنتی استرس مانندبالش برن BERN مدل آنتی استرس ( ANTI STRESS)  کمک گرفت.
 

انواع اخنلالات خواب :

پاراسومنیا یا خواب پریشی   

پاراسومنیا، به گروهی از اختلالات خواب گفته می‌شود که سبب بروز رفتارهای غیرعادی و حرکات عجیب در فرد در زمان خواب می‌گردند. حرف‌زدن در خواب، شب‌ادراری، کابوس شبانه، فشار دادن فک‌ها روی‌هم، دندان‌قروچه و ناله کردن در خواب ازجمله این رفتارها هستند.

    آپنه‌ خواب: که وقفه تنفسی در خواب است که پیشتر راجع به آن با هم صحبت داشته ایم
سبب می‌شود اکسیژن کافی به بدن فرد نرسد و فرد در طول خواب دائماً بیدار شود.

  حمله خواب که شامل موارد زیر میباشد:

نارکولپسی یا حمله دائم خواب، به حالتی گفته می‌شود که در آن فرد ناگهان خسته می‌شود و به خواب می‌رود. به این عارضه در اصطلاح خاص بختک می‌گویند، چراکه سبب فلج شدن فرد گردیده و فرد نمی‌تواند بلافاصله بعد از بیدارشدن حرکت کند. حمله خواب، ممکن است، بدون دلیل اتفاق بیفتد اما برخی از بیماری‌ها  نیز  می تواند سبب حمله‌ی دائم خواب می‌شوند.
بی‌خوابی

یکی دیگر از انواع اختلالات خواب رایج، بی‌خوابی است؛ که شامل چند نوع بی خوابی است.میزان ساعن مناسب خواب بین 6تا8 ساعت است (که البته این ساعات در نوزادان و کودکان وافراد کهن سال متفاوت است)ما با 3 نوع بی خوابی مواجه هستیم
بی خوابی اوایل خواب:که فرد در شروع خوا مشکل دارد و لا این که به رخت خواب می رود ولی ساعت ها یا دقایق زیادی به طول می انجامد تا به خواب برود

بی خوابی اواسط خواب:که فرد فی ما بین خواب مکررا بیدار میشود و دوباره به خواب میرود که همین عامل باعث خستگی و احساس خواب ناکافی در فرد می شود

بی خوابی اواخر خواب:که در این نوع ما خیلی خیلی زودتر از ساعت مشخص از خواب بیدار میشویم و دیگر نمتوانیم بخوابیم.
بی‌خوابی به دلایل مختلفی ازجمله استرس، مشکلات هورمونی و سفر به وجود می‌آید و اگر درمان نشود سبب بروز مشکلات عدیده‌ای، همانند عدم تمرکز، اختلال یادگیری و ضعف سیستم ایمنی در فرد می‌شود.

    سندرم پای بی‌قرار
سندرم پای بی‌قرار یا نیاز به تکان دادن شدید پا، یکی دیگر از انواع اختلال خواب است که در برخی افراد با مورمور شدن و سوزش پا همراه است. سندرم پای بی‌قرار، می‌تواند در هر ساعت از شبانه‌روز اتفاق افتد، اما بیشتر در شب رخ می‌دهد.

برای درمان اختلال خواب، نخست باید عوامل مؤثر در اختلال خواب را بدانیم. عوامل مختلفی همانند استرس، شوک عصبی ،ژنتیک، ابتلا به برخی از بیماری‌ها،استفاد از لوازم خواب نامناسب و تشک های غیر استاندارد ،دمای نامناسب اتاق یعنی یا بیش از حد سرد یا بیش از حد گرم آسم، چت لگ (یا مسافرت از غرب کریه زمین به شرق کره زمین و بلعکس میتواند تا مدتی ساعات خواب و کیفیت تنگی نفس، سردرد، میگرن و حساسیت به نور در ابتلا به آن مؤثر هستند.

تشخیص اختلالات خواب تنها توسط پزشک متخصص انجام‌پذیر است. پزشک با بررسی و معاینه فیزیکی و علائم فرد اطلاعاتی را در ارتباط با عواملی که ممکن است سبب ایجاد آن شده باشد، جمع‌آوری می‌کند. اغلب پزشکان برای تعیین علت دقیق آن از آزمایش استفاده می‌کنند.

پلی‌ سومنوگرافی: پلی‌ سومنوگرافی یا تست خواب اولین آزمایشی است که پزشک برای بررسی اختلال خواب از آن استفاده می‌کند. پلی‌ سومنوگرافی آزمایشی است که در آن حرکات بدن، امواج مغزی و سطح اکسیژن خون اندازه‌گیری می‌شوند تا مشخص شود چه عاملی باعث ایجاد آن شده است.

الکتوروانسفالوگرام  EEGبه آزمایشی گفته می‌شود که در آن فعالیت فیزیکی مغز مورد بررسی قرار می‌گیرد تا هرگونه مشکل در فعالیت‌های آن به صورت دقیق از طریق بررسی امواج مغزی شناسایی شود

روش‌های درمان اختلالات خواب
درمان اختلال خواب با دستگاه آرتی ام‌ اس

دستگاه آر تی ام ‌اس، یکی از دستگاه‌هایی است که در سال‌های اخیر برای درمان اختلال خواب به‌کار برده می‌شود. روش کار دستگاه آر تی ام‌ اس، بدین صورت است که پزشک متخصص ابزارها و سیم‌های مخصوص دستگاه را روی پوست سر قرار می‌دهد. این اتصالات، میدان مغناطیسی ایجاد می‌کنند و باعث می‌شوند تا امواج مغناطیسی به مغز برسند. تحریکات مغزی ایجاد شده در نتیجه میدان مغناطیسی، باعث می‌شوند تا اختلالاتی که مانع از عملکرد طبیعی مغز شده‌اند، از بین بروند. با بهبود عملکرد مغز، اختلال خواب نیز از بین می‌رود؛ چراکه بخشی از مغز مسئول تنظیم خواب است.

هزینه درمان با دستگاه آر تی ام ‌اس به عوامل مختلفی از جمله تعداد جلسات مورد نیاز شما، تخصص و مهارت پزشک، نوع مشکلات شما و محل مطب وابسته است. روش‌های دیگری نیز برای درمان اختلال خواب کاربرد دارند که شامل تغییر سبک زندگی، استفاده از دارو درمانی، ورزش و مشاوره پزشکی می‌شوند.

    استفاده از دارو برای درمان اختلال خواب، یکی از روش‌های ابتدایی برای درمان این اختلال به شمار می‌آید. همچنین دقت کنید، پزشکان عمدتاً از ترکیب داروهای معین در کنار سایر روش‌های درمانی استفاده می‌کنند.
    داورهای خواب‌آور، داروهای بیماری‌های خاص، مکمل ملاتونین، داروهای مختص آلرژی یا سرماخوردگی از جمله داروهایی هستند که برای درمان اختلال خواب در کنار روش‌های دیگر به کار می‌روند.
    به‌علاوه، گاهی اوقات اختلال خواب ناشی از خشم و پرخاشگری است. به همین دلیل باید در ابتدا علت پرخاشگری شناسایی و درمان شود. داروهای ضدافسردگی، داروهای ضد روان‌پریشی، داروهای ثبات خلق‌وخو و بنزودیازپین‌ها ازجمله داروهایی هستند که برای درمان پرخاشگری، هیجان، استرس و آشفتگی، تجویز می‌شوند.البته استفاده مداوم از دارو اکیدا توصیه نمی شود و ممکن است وابستگی و اعتیاد به دارو ایجاد می شود.

بررسی و استقاده از لوازم خواب مناسب: استفاده از لوازم خواب و سرویس خواب های مناسب و راحت استاندارد و اصالت کالاها و برند های شناخته شده و خرید از مراکز معتبر میتوند تا حدود بسیار زیادی بهداشت خواب ما را تضمین کند

 چه مواردی می‌توانند باعث بهبود کیفیت خواب شوند؟

    تغییر عادت روزانه: داشتن برنامه روزانه منظم، ساعت خواب مناسب و انجام ورزش روزانه باعث می‌شود استرس شما کنترل‌شده و خواب راحت‌تری در شب داشته باشید. علاوه بر این، بهتر است در طول شبانه‌روز مصرف الکل، نیکوتین و کافئین را کاهش دهید، خصوصاً اگر مبتلا به میگرن هستید.
    ذهن و بدنتان را برای خواب آماده کنید: سعی کنید یک روال آرام‌بخش پیش از خواب برای خوابیدن داشته باشید، به‌عنوان‌مثال می‌توانید از حرکات کششی یا یوگا استفاده کنید تا عضلات بدنتان به حالت آرامش نزدیک شوند. اتاق‌خوابتان را تاریک و خنک کنید. مواد غذایی سنگین و مایعات کمی مصرف کنید، در صورت توان حمام کنید، حداقل یک ساعت قبل از خواب از گوشی موبایل استفاده نکنید.
 مدیتیشن و تنفس: اگر نمی‌توانید به‌راحتی بخوابید، بهتر است روی مدیتیشن و تنفستان کارکنید. افکار نگران‌کننده را از خودتان دور کنید و فکر کردن به آن‌ها را به زمان دیگری موکول کنید. مسلماً صبح زمان بهتری برای حل مشکلات پیش‌آمده است.

روش های ذکر شده برای همه کاربرد دارد. فارغ از اینکه دچار این اختلال هستید یا خیر، با این روش‌ها می‌توانید خواب آرام‌تری را تجربه کنید. همچنین، این روش‌ها کمک می‌کند کمتر دچار حمله‌های بی‌خوابی و از خواب پریدن شوید.